Sáng ngày 18/4/2013, UBND xã Vạn Thắng, huyện Vạn Ninh đã tổ chức lễ đón Bằng xếp hạng di tích lịch sử lăng Phú Hội, thuộc thôn phú Hội 2, xã Vạn Thắng, tới dự có đồng chí Nguyễn Văn Thích, PGĐ Trung tâm Bảo tồn Di tích văn hóa, Danh lam thắng cảnh tỉnh Khánh Hòa, đồng chí Lê Văn Ngọc- Phó Phòng Văn hóa Thông tin huyện Vạn Ninh, lãnh đạo xã Vạn Thắng, các ban ngành đoàn thể xã và đông đảo bà con ngư dân thôn Phú Hội 2 đến tham dự.
Lăng Phú Hội là nơi an táng và thờ cốt của cá voi cái (Cô lị), linh vật được thiêng hóa từ “vật” thành thần. Được đông đảo các ngư dân vùng ven biển tại Việt Nam nói chung và Phú Hội nói riêng sùng kính tôn thờ và được chính quyền phong kiến trung ương, thời kỳ vua Khải Định chính thức công nhận qua việc ban tặng sắc phong cho cá Voi với mỹ hiệu “Uông nhuận Dực bảo trung hưng Nam hải Đức Ngư thần nương Trung đẳng thần” vào năm 1924.
Lăng tọa lạc trước bãi biển làng Phú Hội 2, được ngư dân lạch Phú Hội xây dựng vào năm 1823, khi mới xây dựng lăng chỉ là một thổ kỳ nhỏ, qua sau 4 lần trùng tu tôn tạo do sự đóng góp công sức lao động của nhân dân trong làng, hiện giờ lăng được khang trang hơn, năm trên khoảng đất rộng thoáng mát, mặt hướng ra biển, hàng năm bà con ngư dân vẫn tổ chức lễ cúng Cô cầu mong Quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa và cầu mong Cô phù hộ khi ngư dân gặp nạn. Định kỳ 3 năm một lần chính quyền địa phương tạo điều kiện Lăng tổ chức lễ hội trong vòng 3 ngày, sau lễ hội có tổ chức hát bội cho bà con ngư dân trong làng vàn các làng lân cận đến xem hát.
Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Nguyễn Văn Thích chúc mừng ngư dân thôn Phú Hội 2 và cán bộ, nhân dân xã Vạn Thắng; ghi nhận những đóng góp của địa phương trong việc bảo tồn, tôn tạo, gìn giữ và phát huy truyền thống “uống nước nhớ nguồn” di tích lăng Phú Hội trong thời gian qua; địa phương tổ chức lễ đón nhận bằng di tích cũng đúng vào dịp cả đất nước đang tổ chức ngày hội lớn, ngày giỗ tổ Hùng Vương (10/3 ÂL). Đồng thời khẳng định việc được đón nhận Bằng Di tích lịch sử - văn hóa cấp cấp tỉnh là niềm tự hào, đồng thời đặt ra cho địa phương cần nỗ lực hơn nữa để bảo vệ, phát huy giá trị của di tích gắn với tổ chức tốt các hoạt động lễ hội theo quy định của Nhà nước./.
TH.Nguyễn Thị Kim Hồng
(CC VHXH xã Vạn Thắng)